Khám thai bao nhiêu lần là đủ?

Bác sĩ Thân Trọng Thạch – Bác sĩ Dương Thị Ngọc Châu

Khi cầm trên tay que thử thai “2 vạch”, chắc hẳn nhiều cặp vợ chồng sẽ rất vui mừng khi biết mình sắp đón chào những thiên thần nhỏ mới. Những lo lắng và trăn trở để làm sao có thể giúp cho những đứa con của mình luôn được khoẻ mạnh là những nỗi lo thường trực của các ông bố, bà mẹ. Một trong những việc làm thiết thực nhất chính là các bà bầu được thăm khám đúng hẹn và tư vấn kĩ lưỡng từ các bác sĩ sản khoa của mình. Vậy trong quá trình mang thai, các thai phụ nên khám thai bao nhiêu lần là đủ?

KHÁM THAI BAO NHIÊU LẦN LÀ ĐỦ?

Thông thường, với những thai phụ không bệnh lí sẽ được thăm khám mỗi 4 tuần trong 28 tuần đầu, mỗi 2 tuần cho đến 36 tuần và mỗi tuần sau đó cho đến lúc sinh. Theo Tổ chức Y tế Thế Giới (World Health Organization – WHO) năm 2016 khuyến cáo nên khám thai ít nhất 8 lần trong thai kì, trong đó 1 lần ở tam cá nguyệt 1, 2 lần ở tam cá nguyệt 2 và 5 lần ở tam cá nguyệt 3. Lịch khám thai này cũng có thể khác biệt giữa người có con so và con rạ. Khuyến cáo năm 2021 của Hiệp hội Sản phụ Khoa Hoàng gia Anh (Royal College of Obstetricians and Gynecologists – RCOG) nói rằng đối với con so có thể cần đến ít nhất 10 lần khám thai và tần suất này có thể thưa hơn ở những người con rạ khi chỉ cần ít nhất 7 lần. Với những trường hợp có những tiền căn bệnh lí hoặc tiền căn sản khoa bất thường có thể sẽ cần được thăm khám sát hơn.

MỤC ĐÍCH CỦA KHÁM THAI ĐỊNH KÌ

• Đánh giá sức khoẻ mẹ và bé
• Cung cấp những thông tin cần thiết, kịp thời và đúng lúc trong quá trình mang thai
• Thực hiện các chương trình tầm soát cho mẹ và bé được khuyến cáo thực hiện trong thai kì, từ đó lên kết quả điều trị và dự phòng
• Phát hiện những vấn đề về y tế và xã hội để có hướng can thiệp kịp thời
• Chuẩn bị tâm lí cho người phụ nữ để bước vào giai đoạn chuyển dạ và hậu sản

LỊCH KHÁM THAI CHI TIẾT THAM KHẢO 

Nắm được số lần khám thai trong thai kì giúp cho các mẹ bầu và gia đình chủ động sắp xếp được thời gian để có thể thăm khám đúng hẹn. Tuy nhiên, có một số xét nghiệm, tầm soát chỉ nên được thực hiện ở một vài tuổi thai nhất định, nếu bỏ lỡ, các thai phụ có thể bỏ qua cơ hội được thực hiện những chương trình tầm soát này. Dưới đây là lịch khám thai chi tiết tham khảo cho các mẹ bầu.

Tam cá nguyệt 1 (khi phát hiện có thai đến 13 tuần 6 ngày):

• Lần 1: Sau trễ kinh 2 – 3 tuần
  • Hỏi bệnh sử, tiền sử, đánh giá PARA, tư vấn dinh dưỡng, chủng ngừa, lịch khám thai và tầm soát
  • Chiều cao, cân nặng, BMI, huyết áp
  • Siêu âm (sinh tồn thai, số thai, CRL tính tuổi thai, dị tật)
  • Công thức máu, nhóm máu (Rh): HIV, HBV, giang mai, Rubella, đường huyết, tổng phân tích nước tiểu (đạm niệu, khuẩn niệu)
• Lần 2: Thai 11 tuần – 13 tuần 6 ngày
  • Cân nặng, huyết áp
  • Xác định tuổi thai
  • Siêu âm hình thái tam cá nguyệt 1 (dị tật, đo độ mờ da gáy NT)
  • Tầm soát lệch bội (Double test, Combined test, NIPT)

Tam cá nguyệt 2 (14 tuần đến 27 tuần 6 ngày) mỗi 4 tuần/lần

• Lần 1: 16 – 20 tuần
  • Cân nặng, huyết áp, đo chiều cao tử cung, đo vòng bụng, nghe tim thai
  • Siêu âm thai – nhau – ối đường bụng
  • Siêu âm đường âm đạo: đánh giá chiều dài kênh cổ tử cung để đánh giá nguy cơ sinh non
  • Triple test: nếu tam cá nguyệt 1 chưa thực hiện các test tầm soát
  • Xét nghiệm nước tiểu
  • VAT mũi 1
• Lần 2: 20 – 24 tuần
  • Cân nặng, huyết áp, đo chiều cao tử cung, đo vòng bụng, nghe tim thai
  • Siêu âm 3D (hình thái học tam cá nguyệt 2): khảo sát chi tiết hình thái của thai – nhau – ối
  • Siêu âm đường âm đạo: đánh giá chiều dài kênh cổ tử cung để đánh giá nguy cơ sinh non (nếu trước đó chưa thực hiện)
  • VAT mũi 2 (cách mũi 1 ít nhất 4 tuần – con so)
  • Xét nghiệm nước tiểu
• Lần 3: 24 – 28 tuần
  • Cân nặng, huyết áp, đo chiều cao tử cung, đo vòng bụng, nghe tim thai
  • Siêu âm thai – nhau – ối đường bụng
  • Test dung nạp đường uống: OGTT 75 gram đường
  • Xét nghiệm nước tiểu

Tam cá nguyệt 3 (28 tuần cho đến lúc sinh)

• Tuần 29 – 32: khám 1 lần
  • Cân nặng, huyết áp, đo chiều cao tử cung, đo vòng bụng, nghe tim thai
  • Hướng dẫn sản phụ theo dõi cử động thai
  • Siêu âm thai – nhau – ối đường bụng: xác định tăng trưởng thai, ngôi thai, vị trí nhau bám
  • Siêu âm doppler: đánh giá tình trạng sức khoẻ thai thông qua đánh giá các mạch máu thai
  • NST: đo tim thai
  • Xét nghiệm nước tiểu
• Tuần 32 – < 36 tuần: 2 tuần khám 1 lần
  • Cân nặng, huyết áp, đo chiều cao tử cung, đo vòng bụng, nghe tim thai
  • Khám trong: khi sản phụ có dấu hiệu chuyển dạ sinh non (đau bụng, ra nước, ra huyết âm đạo)
  • Siêu âm thai – nhau – ối đường bụng: xác định tăng trưởng thai, ngôi thai, vị trí nhau bám
  • NST: đo tim thai
  • Xét nghiệm nước tiểu
• Tuần 36 – 40: 1 tuần khám 1 lần
  • Cân nặng, huyết áp, đo chiều cao tử cung, đo vòng bụng, nghe tim thai
  • Thảo luận với bác sĩ về quá trình chuyển dạ, cách thức sinh
  • Khám trong: khi sản phụ có dấu hiệu chuyển dạ (đau bụng, ra nước, ra huyết âm đạo)
  • Siêu âm thai – nhau – ối đường bụng: xác định tăng trưởng thai, ngôi thai, vị trí nhau bám
  • CTG: đo tim thai, cơn gò
  • Xét nghiệm trước sinh: công thức máu, đông máu, HIV, HBV, giang mai, tầm soát nhiễm GBS (≥ 36 tuần)
  • Xét nghiệm nước tiểu

Mang thai là một niềm vui cho bản thân sản phụ nói riêng và cả gia đình nói chung. Có thể quan sát, theo dõi con lớn lên từng ngày càng mang lại sự hạnh phúc cho các ông bố, bà mẹ. Vì vậy, để đảm bảo sức khoẻ cho mẹ và bé vẫn luôn khoẻ mạnh, các mẹ bầu nên biết về số lần khám thai và những mốc khám thai quan trọng trong thai kì để có thể chủ động lịch thăm khám và đặc biệt nên tuân thủ lịch hẹn của bác sĩ. Từ đó, các mẹ bầu cũng sẽ yên tâm hơn về thai kì của mình và chuẩn bị tốt hơn cho quá trình vượt cạn. Chúc các mẹ bầu có một thai kì khoẻ mạnh nhé!