Làm gì để dễ thụ thai tự nhiên?

BS. Thân Trọng Thạch – Trần Thị Thuỳ Trinh

       Thụ thai là một quá trình tự nhiên nhưng cũng rất phức tạp và kỳ diệu của cơ thể. Có rất nhiều yếu tố góp phần vào sự thành công của quá trình này. Trong đó, nền tảng sức khỏe thể chất và tinh thần tốt là một trong những yếu tố tối quan trọng. Cơ hội mang thai phụ thuộc rất nhiều vào thói quen sinh hoạt và tình trạng sức khỏe của cả hai vợ chồng. Dưới đây là các cách giúp tối ưu hóa khả năng có thai tự nhiên mà bạn có thể dễ dàng áp dụng. 

Chế độ ăn uống lành mạnh và khoa học 

• Chế độ ăn có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở cả nam giới và nữ giới. Theo khuyến cáo, để tăng tỉ lệ thụ thai, cần ăn nhiều trái cây, rau quả, ngũ cốc nguyên cám, các chất béo không bão hòa, thịt nạc động vật và hải sản. 
• Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng nam giới ăn theo chế độ Địa Trung Hải (chế độ khuyến khích ăn cá, trái cây và rau, đậu và ngũ cốc nguyên hạt – các thực phẩm tăng khả năng thụ thai) có chất lượng tinh trùng tốt hơn nam giới ăn theo thực đơn kiểu Mỹ thông thường với nhiều thịt đỏ qua chế biến, nước ngọt và đồ ngọt tráng miệng. 
• Nhiều loại chất béo (ngoại trừ chất béo bão hòa và chất béo trans) thật sự tốt cho sức khỏe sinh sản. Omega – 3 từ cá hay dầu cá giúp làm giảm phản ứng viêm trong cơ thể và lượng tiêu thụ cao các loại dầu này được chứng minh là có mối liên hệ với nguy cơ vô sinh thấp hơn. Một khẩu phần chất béo lành mạnh bạn có thể tham khảo: 1 đến 2 muỗng canh dầu ô liu nguyên chất, nửa quả bơ, một muỗng bơ organic, 2 muỗng bơ hạt, ¼ chén hạt, một miếng phô mai hữu cơ…Việc sử dụng những loại chất béo này còn giúp tăng hấp thu các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K.
• Cân nặng là yếu tố được chứng minh có ảnh hưởng đến cơ hội thụ thai. Nghiên cứu cho thấy nữ giới với chỉ số khối cơ thể (BMI) > 35 kg/m2 thì thời gian cần thiết để thụ thai tăng lên gấp 2 lần. Đồng thời, khi chỉ số khối cơ thể <19 kg/m2 thì thời gian cần thiết để thụ thai tăng lên gấp 4 lần. Điều đó có nghĩa là ở những phụ nữ gầy hoặc béo phì, tỷ lệ mang thai đều giảm đáng kể. Về phía nam giới, cân nặng dư thừa cũng là một rào cản đối với khả năng sinh sản. Vì vậy, khi có kế hoạch mang thai, cả hai vợ chồng nên cải thiện khẩu phần ăn hàng ngày, từ đó giúp kiểm soát cân nặng phù hợp. 
• Bổ sung acid folic: Việc bổ sung acid folic, đặc biệt ở liều cao hơn liều khuyến cáo để ngăn ngừa dị tật ống thần kinh, có liên quan đến tần suất vô sinh thấp hơn, nguy cơ sảy thai thấp hơn và thành công cao hơn trong điều trị vô sinh. 

Hình 1: Chế độ ăn uống lành mạnh có lợi cho sức khoẻ sinh sản

Nguồn

Tập luyện thể thao vừa sức 

• Tập thể dục thường xuyên mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và hỗ trợ khả năng sinh sản bằng cách giảm căng thẳng, cải thiện lưu lượng máu và giúp duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh. 
• Thừa cân hoặc béo phì cản trở nỗ lực mang thai, điều này là do các tế bào mỡ sản xuất ra estrogen và quá nhiều hormone này có thể khiến cơ thể phản ứng như đang mang thai hoặc đang sử dụng biện pháp tránh thai bằng hormone. Kết quả là cơ thể không rụng trứng, khiến người phụ nữ không thể mang thai. Do đó, giảm cân làm tăng đáng kể cơ hội thụ thai.
• Tập luyện thể dục thường xuyên sẽ giúp cải thiện tình trạng đề kháng insulin – tác nhân được cho là gây hại cho sự phát triển của trứng khỏe mạnh. Tuy nhiên, việc tập thể dục quá sức có thể gửi tín hiệu đến não rằng cơ thể đang bị căng thẳng, từ đó làm chậm quá trình hoạt động của các cơ quan sinh sản. Vì vậy, nên lựa chọn những phương pháp tập thể dục nhẹ nhàng mà vẫn hiệu quả như yoga, bơi lội…và cường độ tập luyện phù hợp với cơ thể. 

Hình 2: Tập luyện thể thao vừa sức mang lại lợi ích cho sức khỏe và hỗ trợ khả năng sinh sản

Nguồn

Sinh hoạt và giao hợp điều độ 

• Theo dõi quá trình rụng trứng để quan hệ tình dục đúng thời điểm: Việc quan trọng nhất trong quá trình thụ thai tự nhiên là tìm thời điểm rụng trứng. Các lựa chọn để phát hiện rụng trứng bao gồm canh lịch nếu cho kỳ kinh nguyệt đều; theo dõi nhiệt độ cơ thể; độ nhạy cảm của vú và chất nhầy cổ tử cung; dùng bộ dụng cụ theo dõi rụng trứng tự kiểm tra vào giữa chu kỳ để xác định thời điểm rụng trứng. 
• Tần suất giao hợp: Đối với những cặp đôi xác định được ngày rụng trứng, việc tăng tần suất quan hệ tình dục quanh thời điểm này giúp tăng khả năng thụ thai. Tuy nhiên việc xác định ngày rụng trứng cũng chỉ mang tính tương đối và có nhiều cặp đôi không thể xác định được ngày rụng trứng. Vậy nên quan hệ tình dục đều đặn là cách tốt nhất để giúp thụ thai nhanh chóng, nghiên cứu cho thấy quan hệ hai đến ba lần trong một tuần sẽ giúp đạt được hiệu quả thụ thai cao nhất. Điều này dựa trên cơ sở nam giới sẽ phải mất từ 2 – 3 ngày để có thể tạo thêm một “mẻ” tinh trùng khỏe mạnh mới. Dễ hiểu hơn, sau 2 – 3 ngày, những tinh trùng mới sẽ được hồi phục lại và có thể xuất tinh khi giao hợp với “phong độ” và chất lượng tốt nhất. Đừng lo về những khoảng trống giữa các lần giao hợp, vì tinh trùng có thể sống từ 2 – 5 ngày trong đường sinh dục nữ để chờ gặp trứng. 

Hình 3: Sinh hoạt và giao hợp đều đặn giúp tăng tỉ lệ thụ thai

Nguồn 

Những điều nên tránh 

• Rượu bia: Với nữ giới, khi đang cố gắng mang thai, nên tránh uống nhiều hơn 2 đơn vị cồn mỗi ngày. Uống nhiều rượu bia có liên quan đến nguy cơ gặp vấn đề về rụng trứng cao hơn. Với nam giới, việc sử dụng rượu bia ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng, giảm ham muốn tình dục và chứng teo tinh hoàn. Không uống rượu bia là lựa chọn tốt nhất khi bạn thụ thai và trong khi mang thai. 
• Caffeine: Mức tiêu thụ caffeine cao (> 5 tách cà phê/ngày hoặc tương đương 500mg) có liên quan đến giảm khả năng sinh sản. Khi mang thai, tiêu thụ caffeine trên 200 đến 300 mg/ngày có thể làm tăng nguy cơ sảy thai. Đối với nam giới, tuy chưa có bằng chứng khoa học về việc uống cà phê nhiều sẽ dẫn đến vô sinh nhưng đã có nghiên cứu cho rằng việc hấp thụ caffeine có thể làm giảm chức năng sinh sản ở nam giới thông qua việc làm tổn thương DNA của tinh trùng. Vì vậy tốt nhất nên hạn chế sử dụng caffeine trong giai đoạn này. 
• Thuốc lá: Sử dụng thuốc lá có liên quan đến giảm khả năng sinh sản. Hút thuốc làm gia tăng tốc độ “kiệt sức” của buồng trứng, làm lão hóa buồng trứng, cạn kiệt nguồn cung cấp sớm. Và tương tự như rượu bia, thuốc lá gây giảm số lượng tinh trùng, giảm khả năng vận động của tinh trùng và khiến hình thái tinh trùng kém. 
• Chất kích thích khác (ma túy, cần sa…): Tác hại của cần sa và các loại chất kích thích khác rất khó xác định vì việc sử dụng chúng là bất hợp pháp. Tuy nhiên, việc sử dụng ma túy nói chung không được khuyến khích đối với cả nam giới và phụ nữ, đặc biệt vì chúng có những tác hại được ghi nhận rõ ràng đối với thai nhi đang phát triển. Một nghiên cứu cho thấy tỷ lệ vô sinh tăng lên ở những phụ nữ sử dụng cần sa. 
• Các hóa chất độc hại: Có rất nhiều chất độc trong môi trường. Chúng bao gồm thuốc trừ sâu, dung môi giặt khô, chì…Chúng có thể gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Việc hạn chế tiếp xúc là cần thiết. 
• Thuốc: Một số loại thuốc thông dụng đã được chứng minh là có nguy cơ giảm khả năng sinh sản và/hoặc gây dị tật thai nhi mà bạn nên biết để tránh sử dụng trong giai đoạn này như SSRIs (Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc), NSAIDs…Việc sử dụng bất kỳ loại thuốc nào trong khoảng thời gian này đều nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. 
• Nước hoa, mỹ phẩm, mùi hương có chứa Phthalates, Parabens: Phthalates là một loại hóa chất gây ra tình trạng mất cân bằng, rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến các vấn đề sinh dục và khả năng sinh sản. Đối với cả nam giới và nữ giới trưởng thành, việc tiếp xúc với Phthalates trong mỹ phẩm hoặc vật dụng hàng ngày một cách thường xuyên sẽ gây ra hậu quả là giảm nhu cầu tình dục. Đặc biệt, Phthalates còn liên quan tới việc giảm sản xuất tinh trùng và tổn thương DNA của tinh trùng, dẫn đến tình trạng vô sinh nam. Parabens có thể gây ung thư vú ở phụ nữ, làm ảnh hưởng đến chức năng sinh sản do làm tăng lượng estrogen trong cơ thể. Bên cạnh đó, cũng có nhiều nghiên cứu cho thấy Paraben có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng sinh sản ở nam giới. Theo đó, butylparaben có thể gây giảm chất lượng, số lượng và ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của tinh trùng. Vì vậy, nên đọc kĩ thành phần thành phần trên bao bì sản phẩm và hạn chế sử dụng các loại mỹ phẩm có mùi thơm được tạo bởi Phthalates, Parabens trong giai đoạn này và cả trong quá trình mang thai.
• Stress: Nên ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng. Thỉnh thoảng nhiều cặp vợ chồng cố gắng ép mình quan hệ để thụ thai. Điều đó không tốt vì khi quan hệ cả hai phải cảm thấy thoải mái và không bị áp lực thì mới dễ dàng đi đến cực đỉnh trong quan hệ. Đây là một yếu tố cần thiết để giúp nhanh chóng thụ thai. Những nhà nghiên cứu cho rằng, khi người phụ  nữ được đến một cảm giác cực đỉnh, tinh trùng sẽ dễ dàng đi vào tử cung (đã rộng mở) và khi nam giới cảm thấy thăng hoa sẽ xuất nhiều tinh trùng hơn. Hãy thử thiền, thở sâu, yoga hoặc các hoạt động khác để giảm bớt và kiểm soát căng thẳng khi bạn cố gắng thụ thai. 

Hình 4: Rượu bia và thuốc lá ảnh hưởng đến sức khoẻ sinh sản của cả nam và nữ

Nguồn

Tóm lại, 

       Khả năng sinh sản của cả hai vợ chồng sẽ được cải thiện tích cực từ các thói quen như duy trì cân nặng ở mức cân đối, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, thể thao vừa sức và thực hành những biện pháp quản lý stress. Hầu hết các cặp vợ chồng khỏe mạnh sẽ có tin vui trong vòng một năm sau khi tích cực cố gắng. Vì thế, bạn đừng quá nôn nóng rồi tự tạo áp lực cho chính mình, điều đó vô tình cản trở quá trình thụ thai. Chúc bạn nhanh chóng chào đón con yêu!